Mâm cúng giao thừa là một nghi thức truyền thống quan trọng, đánh dấu sự chuyển giao giữa năm cũ và năm mới theo tâm linh việt nam. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn bạn cách bày mâm cúng giao thừa ngoài trời và đầy đủ những gì cần chuẩn bị trong nhà, đồng thời giải thích ý nghĩa của mỗi lễ vật.

Ý nghĩa của mâm cúng giao thừa 2024

• Trước khi tìm hiểu về cách bày mâm cúng giao thừa, hãy cùng nhau khám phá ý nghĩa tâm linh của nghi thức này:
• Tôn kính thần linh và tổ tiên: mâm cúng giao thừa là dịp tôn vinh, cầu nguyện và tặng lễ cho thần linh, tổ tiên, nhất là thần hành khiển, vị thần chịu trách nhiệm coi sóc dân và cai quản hạ giới.
• Chuyển giao năng lượng: nghi thức ngoài trời giúp cúng tiễn thần cựu vương hành khiển của năm cũ và chào đón thần mới về, chuyển giao năng lượng tích cực cho năm mới.

Mâm cúng giao thừa đầy đủ có gì?

Nghi lễ cúng giao thừa ngoài trời để cúng tiễn vi thần cựu vương Hành khiển (vị thần chịu trách nhiệm coi sóc dân và cai quản hạ giới) của năm cũ đi và đón thần mới về.

Lễ vật có trong mâm cúng giao thừa ngoài trời tùy thuộc vào hoàn cảnh kinh tế hay những sản vật sẵn có của địa phương. Tuy nhiên, trong mâm cúng không thể thiếu trầu cau, hoa quả, chén nước hoặc rượu.

Mâm cúng giao thừa ngoài trời gồm những gì?

• Mâm ngũ quả: đại diện cho ngũ phúc: phúc – lộc – thọ – khang – ninh.
• Mâm xôi: tượng trưng cho sự no đủ và hạnh phúc.
• Bánh chưng: biểu tượng của sự trọn vẹn và sung túc.
• Gà trống luộc ngậm hoa: gà trống luộc mặc đẹp, ngậm hoa màu hồng hoặc đỏ.
• Hoa tươi: sắc hoa tươi thắp hương, tượng trưng cho sự tươi mới, may mắn.
• Trầu cau: đặc trưng cho sự tròn trịa và nhân quả.
• Rượu, nước: chén nước hoặc rượu, biểu tượng cho sự chân thành và tôn trọng.
• Đĩa gạo và đĩa muối: đại diện cho đôi điều cơ bản nhất trong cuộc sống.
• Nến và hương: nến thắp sáng và hương thơm, tạo không khí trang nghiêm và linh thiêng.

Mâm cúng giao thừa trong nhà gồm những gì?

Cỗ mặn:

• Bánh chưng: Biểu tượng cho sự trọn vẹn và đầy đủ.
• Giò, chả: Đại diện cho sự sung túc và hạnh phúc.
• Xôi gấc: Món ăn truyền thống, tượng trưng cho sự may mắn.
• Thịt gà: Gà là loài vật biểu tượng cho sự hạnh phúc và an khang.
• Rượu (bia, thức uống khác): Tượng trưng cho sự chân thành và giao thiệp.

Cỗ ngọt:

• Bánh kẹo: Món ăn ngọt ngào, biểu tượng cho sự ngọt ngào trong cuộc sống.
• Mứt tết: Mang ý nghĩa của sự hòa thuận và đoàn viên.
• Hoa và đèn (nến): Hoa thơm và đèn sáng, tạo không khí trang trí và ấm áp.
• Hương: Thắp hương tôn vinh tổ tiên và thần linh.

Mâm cúng ngoài trời và trong nhà đều cần sự trang trí và bài trí tâm linh, thể hiện lòng thành kính và sự chân thành của gia đình trong dịp quan trọng này.

Cách bày mâm cúng giao thừa ngoài sân

Cách bày mâm lễ chay

Chuẩn bị bàn cúng:

Sử dụng bàn nhỏ hoặc trên bàn thờ gia tiên.

Đặt mâm cúng:

Đặt mâm cúng giữa bàn và căn giữa theo chiều dài.

Bài trí mâm cúng:

• Đặt đĩa xôi, bánh kẹo ở giữa mâm.
• Đặt tiền vàng, đĩa muối, đĩa gạo bên cạnh mâm.
• Đặt rượu ở phía trước mâm lễ.
• Nước ngọt và bia đặt phía tay trái mâm lễ.
• Đèn hoặc nến đặt ở phía bên phải mâm lễ.
• Đặt lọ hoa, sớ khấn, mũ cánh chuồn bên cạnh mâm.
• Hương thắp cháy rồi đặt xuống mâm hoặc cắm vào chén muối hoặc gạo.

Cách bày mâm lễ mặn

Bài trí mâm cúng:

• Đặt đĩa gà luộc có ngậm 1 bông hoa hồng đỏ ở giữa mâm, đầu quay hướng ra phía ngoài đường.
• Bánh chưng bóc nhưng không cắt, đặt bên cạnh đĩa gà.
• Đĩa giò lụa đặt bên cạnh đĩa bánh chưng.
• Đĩa hoa quả sau đĩa bánh chưng và gà cúng.
• Gạo và muối cho vào đĩa hoặc chén nhỏ riêng và đặt bên cạnh đĩa hoa quả.
• Đèn và nến đặt bên cạnh đĩa hoa quả.

• Rượu và nước đặt trước mâm lễ.
• Vàng mã và trầu cau đặt trên vành mâm.
• Mũ cánh chuồn để bên cạnh hoặc phía sau mâm lễ.
• Lọ hoa tươi để bên cạnh.
• Hương thắp có thể cắm vào chén gạo dưới mâm hoặc cắm trực tiếp vào đĩa xôi và bánh chưng.

Cách bày mâm cúng đêm giao thừa trong nhà

Chuẩn bị bàn cúng

Sử dụng bàn trang trí hoặc bàn thờ gia tiên.

Đặt mâm cúng

Đặt mâm cúng giữa bàn và căn giữa theo chiều dài.

Bài trí mâm cúng

• Phân chia mâm cỗ thành phần mặn và chay như đã mô tả trước đó.
• Đèn và nến có thể được đặt xung quanh mâm cúng.
• Hương thắp cháy tạo không khí thơm phức và linh thiêng.

Vị trí đặt mâm

Đặt mâm cúng ở nơi linh thiêng, thường là bàn thờ gia tiên hoặc nơi trang trí trang nghiêm.

Lưu ý:

Quan trọng nhất là lòng tôn kính và trang trí mâm cúng với sự chân thành và lòng thành. Cách bày mâm cúng có thể thay đổi tùy theo vùng

Một số lưu ý khi cúng giao thừa

Thứ tự cúng:

Thực hiện nghi lễ cúng giao thừa ngoài trời trước rồi mới chuyển đến cúng trong nhà.

Thời gian cúng:

Chọn giờ cúng tốt nhất là 0h, ngày 1/1 âm lịch để đảm bảo sự linh thiêng và may mắn cho năm mới.

Chuẩn bị mâm cúng:

Mâm cúng cần phải được chuẩn bị đầy đủ và đặt sẵn trước giờ giao thừa để không làm gián đoạn lễ cúng.

Vị trí đặt mâm ngoài trời:

Đặt mâm lễ cúng giao thừa ngoài trời ở hướng bắc (cúng thượng đế) hoặc hướng đông (cúng thiên tử là vua), tùy thuộc vào tín ngưỡng gia đình.

Chuẩn bị bài cúng:

Chuẩn bị bài cúng giao thừa một cách kỹ lưỡng, đọc rõ và mạch lạc.

Trang phục:

Trang phục của người thực hiện nghi thức cúng giao thừa cần phải gọn gàng, tươm tất, thể hiện sự trang nghiêm.

Giọng đọc văn khấn:

Đọc văn khấn giao thừa bằng giọng to, rõ ràng, và mạch lạc, tạo sự trang nghiêm cho buổi lễ.

Thành tâm khi cúng:

Khi cúng cần phải thành tâm, tránh nói chuyện riêng hoặc làm bất kỳ việc gì khác trong lúc cúng.

Tôn kính tổ tiên:

Tôn trọng và tôn kính tổ tiên, thể hiện lòng thành tâm và sự tôn trọng đối với quy tụ của gia đình.

Sau lễ cúng, cả gia đình có thể cùng nhau đón năm mới bằng những hoạt động vui tươi và đầy ý nghĩa. Những lưu ý trên giúp tạo nên một không khí cúng giao thừa trang trọng, linh thiêng, và đem lại may mắn cho gia đình trong năm mới.

Bài cúng giao thừa ngoài trời, trong nhà chuẩn nhất

Văn khấn giao thừa ngoài trời

Nam mô A di đà Phật (3 lần)

Kính lạy:

– Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư phật, chư phật mười phương

– Con kính lạy Đức Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật

– Con kính lạy Đức Bồ-tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh

– Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, chư vị tôn thần

– Con kính lạy ngài cựu niên đương cai Hành khiển

– Con kính lạy ngài đương niên Thiên quan

– Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ hổ, Long mạch, Táo quân, chư vị tôn thần.

Nay là phút giao thừa năm Nhâm Dần với năm Quý Mão

Chúng con là: …………………………………………………, sinh năm: …………………………

Hành canh: ………………….. tuổi

Cư ngụ tại số nhà:……, ấp/khu phố:……….….., xã/phường ………………………………..

Quận/huyện/ thành phố ……………………………tỉnh/thành phố …………………………………..

Nhân phút thiêng liêng giao thừa vừa tới, năm cũ qua đi, đón mừng năm mới, tam dương khang thái, vạn tượng canh tân. Nay ngài Thái Tuế tôn thần trên vâng lệnh Ngọc Hoàng Thượng đế, giám sát vạn dân, dưới bảo hộ sinh linh tảo trừ yêu nghiệt. Quan cũ về triều cửa khuyết, lưu phúc, lưu ân. Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh, ban tài tiếp lộc. Nhân buổi tân xuân, tín chủ chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dàng Phật thánh, dâng hiến Tôn thần, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.

Chúng con kính mời: Ngài cựu niên đương cái Thái tuế, ngài tân niên đương cai Thái tuế chí đức tôn thần, ngài bản cảnh Thành hoàng chư vị đại vương, ngài bản xứ thần linh Thổ địa, ngài Hỷ thần, Phúc đức chính thần, các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Tài thần, chư vị bản gia Táo quân và chư vị thần linh cai quản ở trong xứ này, cúi xin giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật.

Nguyện cho tín chủ, minh niên khang thái, vạn sự tốt lành, bốn mùa tám tiết được chữ bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng, bách sự hanh thông, ngày ngày được hưởng ơn trời, Phật, chư vị tôn thần. Chúng con kính cẩn tiến dâng lễ vật, thành tâm cầu nguyện. Cúi xin chín phương trời, mười phương chư phật cùng chư vị tôn thần chứng giám phù hộ độ trì.

Nam mô A di đà Phật (3 lần, 3 lạy)

Văn khấn giao thừa trong nhà

Nam mô A di đà phật (3 lần)

Kính lạy: Đức đương lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật.

Hoàng Thiên hậu Thổ chư vị tôn Thần.

Ngài bản cảnh Thành Hoàng chư vị đại Vương.

Ngài bản xứ Thần linh Thổ địa. Ngài định Phúc Táo quân. Các ngày Địa Chúa Long mạch Tôn Thần và tất cả các Thần linh cai quản trong khu vực này

Các Cụ Tổ tiên nội ngoại chư vị tiên Linh.

Nay là giờ phút Giao thừa năm …….

Chúng con là :………………………………..

Ngụ tại :…………………………………………..

Phút Giao thừa vừa tới, nay theo Vận luật, tống cựu nghinh tân, giờ Tý đầu Xuân, đón mừng Nguyên Đán. Chúng con thành tâm sửa biện hương hoa vật phẩm, nghi lễ cung trần, dâng lên trước Án, cúng dâng Phật Thánh, dâng hiến Tôn Thần, đốt nén Tâm hương dốc lòng bái thỉnh .

Chúng con kính mời: Ngài bản cảnh Thành Hoàng chư vị đại Vương.

Ngài bản xứ Thần linh Thổ địa.

Ngài định Phúc Táo quân.

Ngài Phúc Đức chính Thần.

Các Ngài Ngũ Phương, Ngũ Thổ, Long mạch tài Thần.

Ngài Bản Gia Táo Quân.

Các ngày Địa Chúa Long mạch Tôn Thần và tất cả các Thần linh cai quản trong khu vực này.

Cúi xin giáng lâm trước Án , thụ hưởng lễ vật.

Chúng con lại kính mời: các cụ Tiên Linh Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Bá Thúc Huynh Đệ, cô di Tỷ, Muội, nội ngoại Tộc chư vị Hương Linh, cúi xin giáng về Linh Sàng hâm hưởng lễ vật.

Chúng con lại kính mời các vị Vong Linh tiền Chủ hậu Chủ, y thảo phụ mộc ở trong đất này, nhân tiết Giao thừa, giáng lâm trước Án, chiêm ngưỡng Tôn Thần, thụ hưởng lễ vật .

Nguyện cho chúng con: Minh niên khang thái, trú dạ cát tường. Độ cho chúng con mọi duyên thuận lợi, công việc hanh thông. Người người được chữ bình an, tháng ngày được hưởng phần lợi lộc. Âm phù – Dương trợ, sở nguyện tòng tâm. Bốn mùa không hạn ách nào xâm, tám tiết có điềm lành tiếp ứng .

Dãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.

Cẩn cáo.